گونه Ceratitis capitata که به فارسی به آن «مگس میوه مدیترانهای» گفته میشود، یکی از آفات مهم کشاورزی در سراسر جهان است. این حشره متعلق به خانواده Tephritidae بوده و به دلیل گستردگی پراکندگی و توانایی آلوده کردن انواع میوهها، آفتی جدی برای باغداران به شمار میآید.
خصوصیات کلی:
ظاهر:
اندازهای کوچک (4 تا 5 میلیمتر).
بدن قهوهای مایل به زرد با بالهایی شفاف و لکهدار.
چشمان مرکب به رنگ سبز یا آبی براق.
زیستگاه:
در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری یافت میشود، اما میتواند در مناطق معتدل نیز فعالیت داشته باشد.
ویژگی خاص:
توانایی آلوده کردن بیش از 200 نوع میوه و سبزی.
چرخه زندگی:
1. تخمگذاری:
مادهها تخمهای خود را داخل میوههای رسیده یا نیمهرسیده میگذارند.
هر ماده میتواند بین 300 تا 800 تخم در طول عمر خود بگذارد.
2. مرحله لاروی:
تخمها پس از 2 تا 3 روز باز میشوند و لاروها (کرمها) شروع به تغذیه از گوشت میوه میکنند.
مرحله لاروی 6 تا 11 روز طول میکشد.
3. مرحله شفیرگی:
لاروها پس از پایان تغذیه، به خاک میروند و تبدیل به شفیره میشوند.
این مرحله بین 6 تا 15 روز طول میکشد.
4. حشره بالغ:
مگسهای بالغ از خاک خارج میشوند و برای تولیدمثل آماده میشوند.
طول عمر مگس بالغ حدود 2 ماه است.
تغذیه:
لاروهای Ceratitis capitata از گوشت داخلی میوهها تغذیه میکنند و باعث تخریب بافت میوه میشوند.
میوههای آلوده معمولاً سریعتر میپوسند و غیرقابل استفاده میشوند.
آسیبها و ضررها:
1. به محصولات کشاورزی:
آلودگی مستقیم به میوهها و سبزیجات مانند پرتقال، هلو، سیب، گلابی، گوجهفرنگی و انگور.
کاهش کیفیت و بازارپسندی محصولات.
2. اقتصادی:
خسارت به محصولات صادراتی به دلیل ممنوعیت ورود میوههای آلوده به برخی کشورها.
افزایش هزینههای مبارزه با آفت.
3. کاهش عملکرد درختان میوه:
در صورت آلودگی شدید، عملکرد درختان به شدت کاهش مییابد.
راههای مقابله و مدیریت:
1. پیشگیری و مدیریت محیطی:
حذف میوههای آلوده: جمعآوری و نابود کردن میوههای آلوده برای کاهش منابع تخمگذاری.
مدیریت خاک: شخمزنی برای از بین بردن شفیرهها در خاک.
پوشش درختان: استفاده از تورهای محافظ برای جلوگیری از تخمگذاری مگسها.
2. روشهای شیمیایی:
استفاده از طعمههای سمی ترکیبشده با جلبکنندههای پروتئینی.
اسپری کردن آفتکشها مانند سم آجیتا بر روی مناطق آلوده.
3. روشهای بیولوژیکی:
رهاسازی دشمنان طبیعی مانند برخی زنبورهای پارازیتوئید (Diachasmimorpha longicaudata) که روی لاروها اثر میگذارند.
استفاده از تکنیک عقیمسازی حشرات (SIT): رهاسازی مگسهای عقیم برای کاهش تولیدمثل.
4. کنترل فیزیکی و مکانیکی:
تلهگذاری: استفاده از تلههای حاوی مواد جلبکننده مانند آمونیاک یا فرومونهای جنسی برای شکار مگسهای بالغ.
همچنین استفاده از حشره کش های برقی ILT که صرفا با جذب مگس ها بدون انفجار و پاشش باعث مرگ آن ها می شود.
کنترل دما: سرد کردن میوهها برای کاهش تخمریزی یا توقف فعالیت لاروها.
جمعبندی:
مگس میوه مدیترانهای یکی از آفات جهانی است که به دلیل خسارت گسترده به محصولات کشاورزی، نیازمند مدیریت دقیق و مداوم است. ترکیب روشهای شیمیایی، بیولوژیکی و مکانیکی میتواند در کنترل این آفت مؤثر باشد. پیشگیری و مدیریت محیطی نیز نقشی کلیدی در کاهش شیوع آفت دارد.
هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.