گونه Ceratitis capitata که به فارسی به آن «مگس میوه مدیترانه‌ای» گفته می‌شود، یکی از آفات مهم کشاورزی در سراسر جهان است. این حشره متعلق به خانواده Tephritidae بوده و به دلیل گستردگی پراکندگی و توانایی آلوده کردن انواع میوه‌ها، آفتی جدی برای باغداران به شمار می‌آید.
---
خصوصیات کلی
ظاهر:
اندازه‌ای کوچک (4 تا 5 میلی‌متر).
بدن قهوه‌ای مایل به زرد با بال‌هایی شفاف و لکه‌دار.
چشمان مرکب به رنگ سبز یا آبی براق.
زیستگاه:
در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری یافت می‌شود، اما می‌تواند در مناطق معتدل نیز فعالیت داشته باشد.
ویژگی خاص:
توانایی آلوده کردن بیش از 200 نوع میوه و سبزی.
---
چرخه زندگی
1. تخم‌گذاری:
ماده‌ها تخم‌های خود را داخل میوه‌های رسیده یا نیمه‌رسیده می‌گذارند.
هر ماده می‌تواند بین 300 تا 800 تخم در طول عمر خود بگذارد.
2. مرحله لاروی:
تخم‌ها پس از 2 تا 3 روز باز می‌شوند و لاروها (کرم‌ها) شروع به تغذیه از گوشت میوه می‌کنند.
مرحله لاروی 6 تا 11 روز طول می‌کشد.
3. مرحله شفیرگی:
لاروها پس از پایان تغذیه، به خاک می‌روند و تبدیل به شفیره می‌شوند.
این مرحله بین 6 تا 15 روز طول می‌کشد.
4. حشره بالغ:
مگس‌های بالغ از خاک خارج می‌شوند و برای تولیدمثل آماده می‌شوند.
طول عمر مگس بالغ حدود 2 ماه است.
---
تغذیه
لاروهای Ceratitis capitata از گوشت داخلی میوه‌ها تغذیه می‌کنند و باعث تخریب بافت میوه می‌شوند.
میوه‌های آلوده معمولاً سریع‌تر می‌پوسند و غیرقابل استفاده می‌شوند.
---
آسیب‌ها و ضررها
1. به محصولات کشاورزی:
آلودگی مستقیم به میوه‌ها و سبزیجات مانند پرتقال، هلو، سیب، گلابی، گوجه‌فرنگی و انگور.
کاهش کیفیت و بازارپسندی محصولات.
2. اقتصادی:
خسارت به محصولات صادراتی به دلیل ممنوعیت ورود میوه‌های آلوده به برخی کشورها.
افزایش هزینه‌های مبارزه با آفت.
3. کاهش عملکرد درختان میوه:
در صورت آلودگی شدید، عملکرد درختان به شدت کاهش می‌یابد.
---
راه‌های مقابله و مدیریت
1. پیشگیری و مدیریت محیطی:
حذف میوه‌های آلوده: جمع‌آوری و نابود کردن میوه‌های آلوده برای کاهش منابع تخم‌گذاری.
مدیریت خاک: شخم‌زنی برای از بین بردن شفیره‌ها در خاک.
پوشش درختان: استفاده از تورهای محافظ برای جلوگیری از تخم‌گذاری مگس‌ها.
2. روش‌های شیمیایی:
استفاده از طعمه‌های سمی ترکیب‌شده با جلب‌کننده‌های پروتئینی.
اسپری کردن آفت‌کش‌ها مانند سم آژیتا بر روی مناطق آلوده.
3. روش‌های بیولوژیکی:
رهاسازی دشمنان طبیعی مانند برخی زنبورهای پارازیتوئید (Diachasmimorpha longicaudata) که روی لاروها اثر می‌گذارند.
استفاده از تکنیک عقیم‌سازی حشرات (SIT): رهاسازی مگس‌های عقیم برای کاهش تولیدمثل.
4. کنترل فیزیکی و مکانیکی:
تله‌گذاری: استفاده از تله‌های حاوی مواد جلب‌کننده مانند آمونیاک یا فرومون‌های جنسی برای شکار مگس‌های بالغ.
استفاده از حشره کش های برقی ILT که صرفا با جذب مگس ها بدون انفجار و پاشش باعث مرگ آن ها می شود.
کنترل دما: سرد کردن میوه‌ها برای کاهش تخم‌ریزی یا توقف فعالیت لاروها.
---
جمع‌بندی
مگس میوه مدیترانه‌ای یکی از آفات جهانی است که به دلیل خسارت گسترده به محصولات کشاورزی، نیازمند مدیریت دقیق و مداوم است. ترکیب روش‌های شیمیایی، بیولوژیکی و مکانیکی می‌تواند در کنترل این آفت مؤثر باشد. پیشگیری و مدیریت محیطی نیز نقشی کلیدی در کاهش شیوع آفت دارد.
هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.