سوسری سیاه یا سوسری شرقی یا سوسک زباله (Blatta orientalis)

سوسری سیاه یا سوسری شرقی یا سوسک زباله (Blatta orientalis)

گونه Blatta orientalis که به فارسی «سوسری شرقی یا سوسک زباله» نامیده می‌شود، یکی از رایج‌ترین گونه‌های سوسک است که به‌طور گسترده در مناطق مختلف جهان یافت می‌شود. این گونه آفتی خانگی و محیطی است که در فضاهای مرطوب و تاریک رشد می‌کند و به دلیل تغذیه از مواد ارگانیک مختلف، مشکلات بهداشتی و ساختاری ایجاد می‌کند.

---

خصوصیات کلی

ظاهر:

اندازه: 20 تا 27 میلی‌متر.

رنگ: قهوه‌ای تیره تا سیاه.

جنس نر بال دارد، اما توانایی پرواز ندارد. جنس ماده بدون بال است و بدن پهن‌تری دارد.

زیستگاه:

مناطق مرطوب و تاریک مانند زیرزمین‌ها، فاضلاب‌ها، زیر سینک‌ها، و آشپزخانه‌ها.

معمولاً در خانه‌ها، رستوران‌ها و کارخانه‌های فرآوری مواد غذایی دیده می‌شود.

ویژگی خاص:

تحمل بالایی در برابر سرما دارند و به همین دلیل در محیط‌های سرد نیز بقا می‌یابند.

---

چرخه زندگی

1. تخم‌گذاری:

ماده‌ها تخم‌ها را در کیسه‌هایی به نام «اوتکا» (ootheca) می‌گذارند که هر کیسه حاوی 16 تخم است.

هر ماده می‌تواند در طول عمر خود 8 اوتکا تولید کند.

2. مرحله نیمف:

تخم‌ها پس از 6 تا 8 هفته باز می‌شوند و نیمف‌ها (شبیه به بالغین اما بدون بال و کوچک‌تر) از آنها خارج می‌شوند.

مرحله نیمف حدود 6 ماه طول می‌کشد.

3. حشره بالغ:

طول عمر سوسک بالغ معمولاً بین 6 تا 12 ماه است.

بالغین پس از 3 تا 4 ماه از تخم‌ریزی، به بلوغ می‌رسند.

---

تغذیه

مواد غذایی مورد علاقه:

از هر نوع ماده ارگانیک مانند باقی‌مانده غذا، مواد شیرین، نشاسته‌ای، و حتی زباله‌های غیرخوراکی مانند چسب و صابون تغذیه می‌کنند.

عادت‌های تغذیه‌ای:

معمولاً شب‌زی هستند و هنگام شب به دنبال غذا می‌گردند.

---

آسیب‌ها و ضررها

1. بهداشت و سلامت:

ناقل بیماری‌ها: سوسک شرقی می‌تواند باکتری‌هایی مانند E. coli و Salmonella را منتقل کند.

آلرژی: پوسته‌ها و مدفوع این حشرات می‌توانند محرک آلرژی و آسم شوند.

2. آسیب به مواد و محصولات:

آلوده کردن غذاها، ظروف، و مکان‌های نگهداری مواد غذایی.

تخریب محصولات کاغذی و منسوجات.

3. آسیب روانی و اجتماعی:

حضور این سوسک‌ها معمولاً به‌عنوان نشانه‌ای از بهداشت پایین تلقی می‌شود و می‌تواند به وجهه اجتماعی آسیب بزند.

---

راه‌های مقابله

1. پیشگیری:

تمیز نگه‌داشتن محیط، به‌ویژه آشپزخانه‌ها و فضاهای مرطوب.

نگهداری غذاها در ظروف دربسته و جلوگیری از تجمع زباله.

مسدود کردن شکاف‌ها و درزهایی که ممکن است محل ورود یا تخم‌ریزی سوسک‌ها باشد.

2. روش‌های شیمیایی:

استفاده از سموم حشره‌کش گروه پیرتروئیدها نظیر کاوترین، پروکپس، آورکیل، سولفاک، امپراطور، دراکر و ICON SC 10

قرار دادن طعمه‌های مسموم (ژل‌های خوراکی نظیز ژل هیت، ژل مکس فورس و ژل اولترامکس ULTRAMAX, MAXFORCE & HIT) در مسیرهای تردد.

استفاده از حشره‌کش های دودزاهای برای محیط‌های بسته و بزرگ (استفاده از مهپاشی گرم THERMAL FOGGING با سم سولفاک سوپر)

3. روش‌های فیزیکی:

نصب تله‌های چسبنده در محل‌های تردد سوسک‌ها نظیر تله چسبی پاورمکس

استفاده از بخار یا حرارت برای کشتن تخم‌ها و نیمف‌ها در شکاف‌ها.

4. کنترل حرفه‌ای:

در صورت شدت آلودگی، بهتر است از خدمات تخصصی کنترل آفات ورسا صنعت سبز استفاده شود.

---

جمع‌بندی

Blatta orientalis (سوسک شرقی یا سوسک زباله) به دلیل توانایی بالا در زنده ماندن در شرایط سخت و تخم‌ریزی زیاد، یکی از آفات رایج و مشکل‌ساز محسوب می‌شود. کنترل این آفت نیازمند ترکیبی از اقدامات پیشگیرانه، استفاده از سموم مناسب (برای سمپاشی و ژل گذاری) و گاهی اوقات کمک گرفتن از متخصصان مدیریت آفات ورسا صنعت سبز است. حفظ بهداشت محیط و مدیریت زباله (مدیریت پسماند)، اولین و مهم‌ترین قدم برای جلوگیری از آلودگی توسط این گونه است.