موریانه های پرورش دهنده قارچ، مهم ترین تجزیه کننده ها در مناطق استوایی هستند. 

این موریانه ها با نام علمی Mcrotermes natalensis با توجه به تعاملی که در همزیستی با قارچ ها دارند می­توانند به تخریب مواد گیاهی مرده کمک ­کنند.

موریانه های پیر مواد گیاهی آغشته به اسپور قارچ ها را از محیط اطراف جمع آوری و در اختیار موریانه های کارگر جوان قرار می­دهند. این افراد شروع به خوردن این مواد جمع آوری شده می­کنند. سپس این مواد گیاهی نیمه هضم شده به همراه اسپورهای غیر جنسی قارچ از روده موریانه عبور کرده و آنها را در یک بستر مناسبی که از قبل آماده کرده اند دفع می­کنند. اسپورهای قارچ رشد کرده و موریانه ها در این هنگام باغی از قارچ ها را برای تغذیه روبه رو خود مشاهده می­کنند.

این همکاری بیش از 35 میلیون سال پیش ایجاد شده و 350 گونه از موریانه هایی که با قارچ ها زندگی می­کنند و یا از آنها نگه داری می­کنند این ارتباط طولانی را رها نکرده اند. این موریانه ها از خود و قارچ هایی که پرورش می­دهند در برابر رقبا و بیماری ها دفاع می­کنند.

A. داخل کلنی موریانه Macrotermes natalensisB. نمای نزدیک از موریانه و باغ قارچ

کمی دورتر از لانه های این موریانه ها مورچه هایی در حال پرسه زدن هستند. این مورچه ها با نام علمی Megaponera analis همیشه مشغول جستجو پیدا کردن کشوری هستند که به آن حمله کنند و جنگ با آن ها را شروع کنند.. این کشورها لانه های پرجمعیت موریانه های قارچ خوار Macrotermes natalensis هستند.

یک مورچه پیش رو پس از یافتن لانه موریانه ها به لانه خود برگشته و خبر یافتن غذای لذیذ را به دیگر اعضای لانه خود می­دهد. او یک لشکر 200 تا 500 نفره را تشکیل می­دهد و آنها را به خط کرده و به صورت ستونی به سمت لانه موریانه هایی که تا 50 متر از لانه آنها فاصله دارند، هدایت می­کند. در طول حمله، تقسیم کار اتفاق می­افتد!

مورچه های بزرگتر پوشش های محافظ خاک را که توسط موریانه ها ایجاد شده است را باز می­کنند در حالی که مورچه های کوچکتر برای کشتن و بیرون کشیدن موریانه ها از داخل این پوشش های باز شده به لانه موریانه ها حمله می­کنند.

حمل یک موریانه سرباز توسط مورچه مهاجم بزرگ

در زمان حمله مورچه ها، اولویت اول موریانه ها حفاظت از ملکه است و او را در اعماق لانه خود حبس می­کنند. موریانه های سرباز با سر و آرواره های بزرگ و قوی خود از کلنی محافظت می­کنند اما زور مورچه ها به آنها می­چربد و وارد کلنی می­شوند.

پس از حمله مورچه های بزرگ جسد موریانه های مرده را جمع آوری می­کنند و دوباره با تشکیل خطی صاف همگی به صف می­شوند آنها شکار موریانه ها را با موفقیت انجام داده اند و به سمت لانه خود رهسپار می­شوند.

نمایی از موریانه و مورچه ای که از ناحیه پا مصدوم شده است

 این جنگ ها 2 تا 4 بار در روز اتفاق می­افتد. اما هر جنگی تلفاتی را هم در پی دارد. در حین این جنگ تن به تن ممکن است مورچه های سرباز هم آسیب ببینند. این مصدومان جنگی هم توسط دیگر مورچه ها حمل شده و به سمت لانه خود برده می­شوند. مورچه هایی که نجات یافته اند نقش بزرگی را در گردش مالی روزانه کلنی دارند.

50