لمبه گندم (Trogoderma granarium)
Trogoderma granarium، از خانواده Dermestidae و راسته Coleoptera که به طور معمول به عنوان لمبه گندم شناخته می‌شود، یکی از مخرب‌ترین آفات غلات ذخیره‌شده و محصولات غله‌ای در سراسر جهان است. این آفت که از شبه‌قاره هند منشأ گرفته است، به مناطق مختلفی از جمله خاورمیانه، آفریقا، آسیا و بخش‌هایی از اروپا و آمریکا گسترش یافته است. این سوسک به دلیل مقاومت بالا، توانایی زنده ماندن در شرایط سخت و تولیدمثل سریع، تهدیدی جدی برای امنیت غذایی جهانی محسوب می‌شود.
شماره مشاوره رایگان
09120175667
---
چرخه زندگی Trogoderma granarium
چرخه زندگی سوسک خاپرا شامل چهار مرحله است: تخم، لارو، شفیره و بالغ. در ادامه توضیحی از هر مرحله ارائه شده است:
1. مرحله تخم:
ماده‌ها بین 50 تا 100 تخم می‌گذارند که به‌صورت پراکنده در بین غلات یا شکاف‌های انبار ذخیره می‌شود.
تخم‌ها استوانه‌ای شکل، به رنگ سفید شیری تا زرد کم‌رنگ، و حدود 0.7 میلی‌متر طول دارند.
بسته به دما و رطوبت، تخم‌ها در 3 تا 14 روز باز می‌شوند.
2. مرحله لاروی:
لاروها مخرب‌ترین مرحله محسوب می‌شوند و از غلات و سایر محصولات ذخیره‌شده تغذیه می‌کنند.
لاروهای تازه از تخم خارج‌شده زرد مایل به سفید هستند و با رشد، به رنگ طلایی یا قهوه‌ای مایل به قرمز تغییر می‌کنند و با موهای متراکم پوشیده می‌شوند.
لاروها 4 تا 15 بار پوست‌اندازی می‌کنند و در شرایط نامساعد وارد دیاپوز (حالت خواب) می‌شوند، به‌طوری که می‌توانند تا 4 سال بدون غذا زنده بمانند.
3. مرحله شفیرگی:
شفیرگی درون پوست آخرین لارو اتفاق می‌افتد و بین 2 تا 5 روز طول می‌کشد.
شفیره‌ها قهوه‌ای تیره و بیضی‌شکل هستند.
4. مرحله بالغ:
بالغ‌ها سوسک‌های کوچک و بیضی‌شکل با طول 1.6 تا 3.0 میلی‌متر هستند که سطح بدنشان با موهای ریز پوشیده شده است.
نرها تیره‌تر و ماده‌ها روشن‌تر هستند.
بالغ‌ها بین 4 تا 25 روز زندگی می‌کنند، پرواز نمی‌کنند و غذای کمی مصرف می‌کنند، زیرا نقش اصلی آن‌ها تولیدمثل است.
---
مزایا و معایب Trogoderma granarium
مزایا (از دیدگاه زیست‌محیطی):
تجزیه‌کننده طبیعی: در اکوسیستم‌های طبیعی، به تجزیه مواد آلی کمک می‌کند.
ارزش تحقیقاتی: مقاومت و سازگاری آن موضوعی مهم برای مطالعات کنترل آفات و مکانیسم‌های بقا است.
معایب (تأثیرات اقتصادی و زیست‌محیطی):
تخریب غلات: باعث 30 تا 70 درصد کاهش وزن در غلات ذخیره‌شده می‌شود که منجر به خسارات اقتصادی گسترده‌ای می‌گردد.
آلودگی: بقایای لاروها، فضولات و موهای آن‌ها می‌تواند واکنش‌های آلرژیک و مشکلات گوارشی در انسان ایجاد کند.
مقاومت بالا: می‌تواند سال‌ها بدون غذا زنده بماند و در برابر بسیاری از حشره‌کش‌ها مقاوم است، که کنترل آن را دشوار می‌کند.
شماره مشاوره رایگان
09120175667
منابع غذایی و تأثیرات بر انسان و محیط زیست
منابع غذایی:
سوسک خاپرا عمدتاً از غلات ذخیره‌شده مانند گندم، جو، برنج، ذرت و جو دوسر تغذیه می‌کند. همچنین، به دانه‌های روغنی، آرد، رشته فرنگی، ادویه‌جات و حتی محصولات حیوانی خشک‌شده مانند پودر ماهی و خون خشک‌شده حمله می‌کند.
تأثیرات بر انسان:
خطرات سلامتی: غلات آلوده می‌توانند باعث تحریک پوستی، درماتیت و واکنش‌های آلرژیک به دلیل وجود موهای لارو و پوست‌های ریخته‌شده شوند.
تأثیر اقتصادی: آلودگی به این آفت منجر به کمبود مواد غذایی و زیان مالی شدید برای کشاورزان و مراکز ذخیره‌سازی می‌شود.
تأثیرات بر محیط زیست:
تهدید برای تنوع زیستی: به عنوان یک گونه مهاجم، اکوسیستم‌های محلی را مختل کرده و با گونه‌های بومی رقابت می‌کند.
استفاده بیش از حد از مواد شیمیایی: وابستگی زیاد به آفت‌کش‌ها برای کنترل آن می‌تواند به ارگانیسم‌های غیرهدف آسیب رسانده و محیط زیست را آلوده کند.
---
شماره مشاوره رایگان
09120175667
روش‌های پیشگیری و کنترل
1. اقدامات پیشگیرانه:
بازرسی: بررسی منظم انبارها و کالاهای وارداتی برای شناسایی نشانه‌های آلودگی.
بهداشت: تمیز کردن دقیق مناطق ذخیره‌سازی برای حذف بقایای غلات و پناهگاه‌های احتمالی.
کنترل دما: استفاده از گرما (60 درجه سانتی‌گراد به مدت 30 دقیقه) یا انجماد برای از بین بردن تمام مراحل زندگی آفت.
2. کنترل فیزیکی:
الک کردن: جدا کردن لاروها و بالغ‌ها از غلات با استفاده از الک.
گردهای بی‌اثر: استفاده از خاک دیاتومه یا پودر دانه چریش برای جلوگیری از آلودگی.
3. کنترل شیمیایی:
گازدهی: استفاده از متیل بروماید یا فسفین، اگرچه مقاومت در برابر این مواد نگرانی ایجاد کرده است.
سمپاشی سطوح: با استفاده از روش سمپاشی ابقایی و بکارگیری حشره‌کش‌های نظیر آورکیل و کاوترین در شکافها و درزهای محل اختفای سوسک‌ها.
مهپاشی: استفاده از سموم ULV برای نفوذ بیشتر در کلیه درزها و شکافها موجود در محل.
4. کنترل زیستی:
دشمنان طبیعی: استفاده از انگل‌ها، نماتدها و باکتری‌هایی مانند Bacillus thuringiensis برای کاهش جمعیت.
5. روش‌های زراعی:
برداشت زودهنگام: کاهش خطر آلودگی با برداشت سریع محصولات.
ذخیره‌سازی در ظروف دربسته: استفاده از ظروف هوابندی‌شده برای جلوگیری از دسترسی آفت.
---
نتیجه‌گیری
لمبه گندم (Trogoderma granarium) یک آفت سرسخت است که تأثیرات اقتصادی، بهداشتی و زیست‌محیطی جدی دارد. توانایی آن در بقا در شرایط سخت و مقاومت در برابر روش‌های کنترل، آن را به یک تهدید پایدار برای امنیت غذایی جهانی تبدیل کرده است. مدیریت مؤثر آن نیازمند ترکیبی از اقدامات پیشگیرانه، کنترل فیزیکی، شیمیایی و زیستی است. تحقیقات مستمر و همکاری بین‌المللی برای مقابله با این گونه مهاجم و حفاظت از منابع غذایی جهانی ضروری است.
شماره مشاوره رایگان
09120175667
هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.