تفاوت بین دو سم پدرین و کانتاریدین
هر دو ماده پدرین و کانتاریدین ترکیبات سمی تولیدشده توسط حشرات هستند، اما از نظر ساختار شیمیایی، منبع بیولوژیکی، مکانیسم اثر و تأثیر بر انسان و حیوانات تفاوت‌های قابل توجهی دارند.
برای درک بهتر تفاوت‌های این دو سم، ابتدا به ساختار شیمیایی و مکانیسم اثر آن‌ها پرداخته و سپس روش‌های درمان مواجهه با هرکدام را توضیح می‌دهیم.
---
۱. ساختار شیمیایی
پدرین (Pederin)
ساختار: یک پلی‌کتید آمیدی است که دارای یک اسکلت پیچیده با گروه‌های اکسیژن و نیتروژن است.
ویژگی: از نظر شیمیایی پایدار است و فعالیت آن حتی در بدن سوسک‌های مرده برای مدتی حفظ می‌شود.
کانتاریدین (Cantharidin)
ساختار: یک ترپنوئید حلقوی با خاصیت شدید تاول‌زایی است.
ویژگی: به عنوان یک لاکتون عمل کرده و به طور طبیعی در بدن سوسک‌های تاول‌زا ذخیره می‌شود.
---
۲. مکانیسم اثر
پدرین
عملکرد: مهارکننده قوی سنتز پروتئین در سلول‌ها است.
نتیجه: باعث مرگ سلولی و التهاب پوستی می‌شود که به شکل درماتیت پدروس (Paederus dermatitis) بروز می‌کند.
ویژگی خاص: برخلاف کانتاریدین، پدرین مستقیماً تاول ایجاد نمی‌کند، بلکه واکنش التهابی و آسیب سلولی منجر به زخم و التهاب پوستی می‌شود.
کانتاریدین
عملکرد: با تخریب اتصالات بین‌سلولی و افزایش نفوذپذیری غشای سلولی، منجر به آبسه و تاول‌های شدید می‌شود.
نتیجه: در اثر تماس با پوست، سلول‌های اپیدرمی از بین می‌روند و تاول‌های دردناک ایجاد می‌شود.
در صورت بلعیدن: جذب از دستگاه گوارش منجر به التهاب شدید معده و روده، آسیب کلیوی و نارسایی چندعضوی می‌شود.
---
۳. روش‌های درمان مواجهه با این سموم
الف) درمان درماتیت ناشی از پدرین
اگر فردی در معرض سوسک‌های رووه قرار بگیرد و دچار درماتیت شود:
1. شست‌وشوی سریع: شستن محل با آب و صابون برای کاهش اثر سم.
2. کمپرس سرد: برای کاهش التهاب و درد.
3. استفاده از کرم‌های کورتیکواستروئیدی: مانند هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب.
4. آنتی‌هیستامین خوراکی: برای کاهش خارش و حساسیت.
5. در صورت عفونت ثانویه: استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های موضعی یا خوراکی توصیه می‌شود.
ب) درمان مواجهه با کانتاریدین
۱. تماس پوستی:
شست‌وشوی فوری با آب و صابون.
پرهیز از خاراندن یا ترکاندن تاول‌ها.
استفاده از پانسمان استریل برای جلوگیری از عفونت.
کرم‌های استروئیدی برای کاهش التهاب.
۲. در صورت بلعیدن:
عدم تحریک استفراغ: چون باعث آسیب بیشتر مری می‌شود.
انتقال فوری به بیمارستان.
استفاده از مایعات داخل وریدی برای حفظ عملکرد کلیه‌ها.
درمان حمایتی شامل کنترل درد، حفاظت از دستگاه گوارش و کنترل عوارض کلیوی.
---
۴. تفاوت‌های کلیدی در کاربردهای پزشکی
پدرین:
تاکنون هیچ کاربرد پزشکی تأییدشده‌ای ندارد.
تنها نقش آن به‌عنوان یک سم طبیعی در حشرات رووه شناخته شده است.
کانتاریدین:
در پزشکی، به مقدار کم و کنترل‌شده برای درمان زگیل و مولوسکوم کونتیژیوزوم به‌کار می‌رود.
باعث نکروز کنترل‌شده پوست شده و لایه سطحی پوست را از بین می‌برد.
تنها باید توسط متخصص پوست استفاده شود، زیرا مقدار زیاد آن خطرناک است.
---
خلاصه تفاوت‌ها
پدرین یک سم غیر تاول‌زا است که با مهار سنتز پروتئین باعث درماتیت پدروس می‌شود، زمانی که از طریق سوسک‌های رووه (.Paederus spp) به پوست انسان منتقل شود.
کانتاریدین یک ماده تاول‌زا است که با تخریب اتصالات سلولی موجب ایجاد تاول‌های شدید شده و در صورت بلعیده شدن می‌تواند مسمومیت سیستمیک ایجاد کند.
پدرین کاربرد پزشکی ندارد، در حالی که کانتاریدین تحت کنترل دقیق در پزشکی برای درمان برخی بیماری‌های پوستی مانند زگیل و مولوسکوم استفاده می‌شود.
نتیجه‌گیری نهایی
پدرین اثر سمی خود را از طریق مهار سنتز پروتئین اعمال می‌کند و باعث التهاب پوستی می‌شود اما تاول‌های مستقیم ایجاد نمی‌کند.
کانتاریدین یک تاول‌زا و سم قوی است که باعث تاول‌های شدید و در مواردی مسمومیت مرگبار می‌شود.
پدرین هیچ کاربرد پزشکی ندارد، اما کانتاریدین در دوزهای کنترل‌شده در درمان بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود.
تلفن مشاوره رایگان
09120175667
هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.