انواع گونه‌های خرخاکی و روش‌های مبارزه با آن‌ها
خرخاکی‌ها، یا ایسوپودهای خشکی‌زی، سخت‌پوستان کوچکی هستند که در محیط‌های مرطوب و تاریک زندگی می‌کنند. این موجودات دارای هفت جفت پا، پوسته‌ای سخت و بندبند، و شاخک‌های دراز هستند. خرخاکی‌ها از معدود سخت‌پوستانی هستند که به‌طور کامل در خشکی زندگی می‌کنند. آن‌ها بیشتر از فضولات حیوانی، کپک، و پسماندهای گیاهی تغذیه می‌کنند و در تجزیه مواد آلی و بازیافت مواد مغذی در خاک نقش مهمی دارند.
تلفن مشاوره رایگان
09120175667
گونه‌های خرخاکی در ایران:
Platyarthrus hoffmannseggii: این گونه که به خرخاکی مورچه‌ای معروف است، برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ در ایران ثبت شد. این خرخاکی معمولاً در نزدیکی لانه‌های مورچه‌ها زندگی می‌کند.
Cylisticus masalicus: این گونه در سال ۲۰۱۶ شناسایی شد و زیستگاه اصلی آن جنگل‌های نیمه‌گرمسیری شمال ایران، به‌ویژه در نزدیکی شهر ماسال در استان گیلان است.
Hemilepistus schirasi: این گونه در مناطق بیابانی مرکز و جنوب ایران یافت می‌شود و از طریق الگوی خاص برجستگی‌های روی سرش قابل تشخیص است.
Armadillidium vulgare: این خرخاکی معمولی در مناطق مختلفی از ایران یافت می‌شود و به‌خاطر توانایی جمع‌شدن به شکل توپ در مواجهه با خطر شناخته می‌شود.
Porcellio scaber: این گونه که به خرخاکی گلخانه‌ای معروف است، در مناطق مرطوب و سایه‌دار ایران، به‌ویژه در گلخانه‌ها و باغ‌ها، مشاهده می‌شود.
تلفن مشاوره رایگان
09120175667
روش‌های علمی و کاربردی مبارزه با خرخاکی‌ها
خرخاکی‌ها موجوداتی بی‌ضرر و مفید در طبیعت هستند، اما در صورت افزایش جمعیت و ورود به منازل یا مزارع، ممکن است مشکلاتی ایجاد کنند. برای کنترل و کاهش جمعیت خرخاکی‌ها، روش‌های مختلفی وجود دارد که در سه دسته کلی کنترل محیطی، بیولوژیک و شیمیایی تقسیم‌بندی می‌شوند.
---
۱. کنترل محیطی (اصلاح شرایط زیست‌محیطی)
خرخاکی‌ها برای زنده ماندن به رطوبت نیاز دارند. بنابراین، حذف منابع رطوبت و کاهش پناهگاه‌های آن‌ها می‌تواند جمعیتشان را کاهش دهد.
الف. کاهش رطوبت محیط
استفاده از رطوبت‌گیر در داخل خانه، به‌ویژه در مناطق مرطوب مانند زیرزمین، آشپزخانه و حمام.
بهبود زهکشی خاک در باغ‌ها و گلخانه‌ها برای جلوگیری از تجمع آب.
اطمینان از تهویه مناسب در انبارها، پارکینگ‌ها و دیگر فضاهای بسته.
ب. بستن ورودی‌ها و حذف مخفیگاه‌ها
درزگیری شکاف‌ها و منافذ در دیوارها، پنجره‌ها و زیر درها.
حذف برگ‌های پوسیده، چوب‌های مرطوب و سنگ‌های بزرگ در اطراف ساختمان‌ها.
تمیز کردن ناودان‌ها و کانال‌های آب برای جلوگیری از ایجاد محیط مرطوب.
تلفن مشاوره رایگان
09120175667
---
۲. کنترل بیولوژیک (استفاده از دشمنان طبیعی)
در طبیعت، خرخاکی‌ها شکارچیانی دارند که می‌توانند به کنترل طبیعی جمعیت آن‌ها کمک کنند.
الف. استفاده از شکارچیان طبیعی
قورباغه‌ها، وزغ‌ها، سوسک‌های شکارچی و پرندگان حشره‌خوار از خرخاکی‌ها تغذیه می‌کنند.
در باغ‌ها، می‌توان با ایجاد محیط مناسب برای قورباغه‌ها و پرندگان، تعادل طبیعی را برقرار کرد.
ب. استفاده از قارچ‌ها و باکتری‌های بیماری‌زا
برخی قارچ‌های بیمارگر حشرات مانند Beauveria bassiana می‌توانند خرخاکی‌ها را آلوده کرده و باعث کاهش جمعیت آن‌ها شوند.
استفاده از نماندهای انگلی (نماتودها) که به بدن خرخاکی‌ها حمله می‌کنند نیز یک روش کنترل بیولوژیک است.
تلفن مشاوره رایگان
09120175667
---
۳. کنترل شیمیایی (سمپاشی و استفاده از مواد دفع‌کننده)
در مواردی که کنترل محیطی و بیولوژیک کافی نباشد، می‌توان از سموم شیمیایی برای کاهش سریع جمعیت خرخاکی‌ها استفاده کرد.
الف. استفاده از سموم شیمیایی مجاز
برخی از مؤثرترین سموم برای کنترل خرخاکی‌ها شامل موارد زیر است:
1. کاوترین (K-Othrin sc 50) – یک حشره‌کش پایروتیروئیدی مؤثر برای کنترل خرخاکی‌ها در محیط‌های باغی و خانگی.
2. پروکپس (Procaps sc) – یک پایرتیروئید قوی که به‌صورت اسپری در اطراف درزها و شکاف‌های خانه استفاده می‌شود.
3. آیکون (Icon sc 10) – یک پایرتیروئید قوی که به‌صورت اسپری در ترک‌ها و اطراف محیط‌های آلوده پاشیده می‌شود.
ب. زمان و نحوه سمپاشی مناسب
بهترین زمان برای سمپاشی اوایل بهار و اواخر تابستان است که خرخاکی‌ها در حال تخم‌گذاری یا رشد هستند.
سمپاشی باید در نقاط تجمع خرخاکی‌ها مانند زیرزمین‌ها، دیوارهای مرطوب، انبارهای چوب، باغ‌ها و گلخانه‌ها انجام شود.
استفاده از سموم باید با رعایت نکات ایمنی، مانند پوشیدن ماسک و دستکش، انجام شود.
ج. استفاده از مواد طبیعی دافع خرخاکی
برخی مواد طبیعی می‌توانند به‌عنوان دافع خرخاکی‌ها عمل کنند:
پوست مرکبات (لیمو، پرتقال) – خرخاکی‌ها از بوی مرکبات دوری می‌کنند.
تفاله قهوه – به‌عنوان یک ماده دافع طبیعی در محیط اطراف خانه پاشیده می‌شود.
روغن‌های ضروری مانند نعناع، اسطوخودوس و اکالیپتوس – چند قطره از این روغن‌ها در اطراف نقاط ورود خرخاکی‌ها ریخته شود.
خاک دیاتومه -- هم برای دفع خرخاکی ها بسیار مناسب است.
تلفن مشاوره رایگان
09120175667
---
جمع‌بندی و توصیه‌های نهایی
برای کنترل خرخاکی‌ها، بهترین روش ترکیب چندین راهکار به‌طور هم‌زمان است. به این ترتیب:
1. ابتدا شرایط محیطی را برای رشد آن‌ها نامناسب کنید (کاهش رطوبت و حذف مخفیگاه‌ها).
2. سپس از دشمنان طبیعی مانند شکارچیان و قارچ‌های مفید بهره بگیرید.
3. در نهایت، اگر لازم بود، از روش‌های شیمیایی برای کنترل سریع استفاده کنید.
با اجرای این راهکارها، می‌توان حضور خرخاکی‌ها را در خانه و باغ به حدخاقل رساند و از رشد بیش‌ازحد آن‌ها جلوگیری کرد.
تلفن مشاوره رایگان
09120175667
هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.