اسکوپولامین یا نفس شیطان چیست؟
اسکوپولامین (Scopolamine) که گاهی به آن "نفس شیطان" نیز گفته می‌شود، یک آلکالوئید تروپانی قوی است که از گیاهانی مانند داتورا (تاتوره)، بِلادونا و بوراچرو (Brugmansia) استخراج می‌شود. این ماده به‌عنوان یک داروی آنتی‌کولینرژیک عمل کرده و بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد.
---
اثرات و کاربردهای اسکوپولامین
۱. کاربردهای پزشکی
اسکوپولامین در دوزهای کنترل‌شده برای موارد زیر استفاده می‌شود:
درمان بیماری حرکت (Motion Sickness) و تهوع ناشی از سفرهای هوایی و دریایی
بیهوشی قبل از جراحی به دلیل خواص آرام‌بخش و ضدترشح آن
درمان اسپاسم‌های عضلانی در بیماری‌هایی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر
کاهش علائم بیماری پارکینسون به دلیل اثرات آن بر سیستم عصبی
۲. سوءاستفاده‌های غیرقانونی (نفس شیطان)
اسکوپولامین در دوزهای بالا می‌تواند بسیار خطرناک باشد و به همین دلیل در برخی کشورها برای مقاصد مجرمانه مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد. ویژگی‌های خاص این ماده شامل:
حذف اراده و حافظه کوتاه‌مدت: فرد تحت تأثیر اسکوپولامین، توانایی تصمیم‌گیری و مقاومت را از دست داده و اغلب فراموش می‌کند که چه اتفاقی برای او افتاده است.
استفاده در سرقت و تجاوز: در برخی کشورها مانند کلمبیا، سارقان از پودر اسکوپولامین برای بی‌اراده کردن قربانیان استفاده می‌کنند. آن‌ها این ماده را از طریق نوشیدنی، غذا یا حتی در هوا پخش می‌کنند.
تأثیرات توهم‌زا و خطرناک: در دوزهای بالا، اسکوپولامین می‌تواند باعث توهم، گیجی شدید، ضربان نامنظم قلب، کما و حتی مرگ شود.
---
نحوه مسمومیت و پیشگیری
۱. راه‌های ورود به بدن
از طریق استنشاق: ممکن است پودر آن در فضا پخش شود.
از طریق خوراکی: در غذا یا نوشیدنی حل شود.
از طریق تماس پوستی: مقدار کمی از آن می‌تواند از طریق پوست جذب شود.
۲. راه‌های پیشگیری
از نوشیدنی و غذاهای مشکوک دوری کنید.
در مکان‌های عمومی مراقب افراد غریبه باشید.
اگر احساس گیجی یا خواب‌آلودگی غیرعادی داشتید، سریع از دیگران کمک بخواهید.
---
نتیجه‌گیری
اسکوپولامین یک ماده دارویی مهم اما بسیار خطرناک در دوزهای بالا است. اگرچه در پزشکی برای درمان تهوع و اسپاسم عضلانی استفاده می‌شود، اما به دلیل اثرات کنترل ذهن و از بین بردن اراده، به یکی از خطرناک‌ترین مواد مخدر مورد سوءاستفاده مجرمان تبدیل شده است.
هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.