تفاوت پشه و مگس چیست؟
تفاوت Brachycera (براکیسرا) و Nematocera (نماتوسرا)
راسته دوبالان (Diptera) یا مگس‌ها به دو زیرراسته اصلی تقسیم میشود: نِماتوسِرا (Nematocera) و براکیسِرا (Brachycera). این دو زیرراسته از نظر شکل ظاهری، رشد، رفتار و نقش‌های اکولوژیکی تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند.
مشاوره رایگان حشره شناسی
09121979207
---
۱. زیرراسته نِماتوسِرا (مگس‌های شاخ‌بلند که به آنها پشه نیز می گویند)
ویژگی‌ها:
شاخک‌ها: بلند، چند‌بخشی (معمولاً بیش از شش قسمت)، به‌صورت نخی یا پرمانند در برخی گونه‌ها.
شکل بدن: باریک و ظریف.
رگ‌بندی بال: ساده‌تر و دارای تعداد زیادی رگ.
قطعات دهانی: مناسب برای سوراخ کردن، مکیدن یا لیسیدن.
لاروها: معمولاً در محیط‌های آبی یا نیمه‌آبی، باریک و کرم‌مانند با سر مشخص.
شفیره: به‌صورت آزاد یا در پیله ابریشمی.
نمونه‌ها
پشه‌ها (Culicidae) – خون‌خوار (فقط ماده‌ها)، ناقل بیماری‌هایی مانند مالاریا.
مگس‌های سیاه (Simuliidae) – خون‌خوار، ناقل بیماری کوری رودخانه‌ای.
پشه خاکی‌ها (Psychodidae: Phlebotominae) – ناقل بیماری سالک.
مگس‌های جرثقیلی یا بابا لنگ دراز (Tipulidae) – غیرخون‌خوار، لاروها در محیط‌های مرطوب رشد می‌کنند.
نقش‌های اکولوژیکی
بسیاری از گونه‌ها ناقل بیماری‌ها (مانند مالاریا، تب دِنگی، فیلاریازیس) هستند.
برخی در تجزیه مواد آلی نقش دارند (مانند مگس‌های قارچ‌خوار).
غذای مهمی برای پرندگان، ماهیان و سایر حشرات محسوب می‌شوند.
مشاوره رایگان حشره شناسی
09121979207
---
۲. زیرراسته براکیسِرا (مگس‌های شاخ‌کوتاه که به مگس های واقعی هستند)
ویژگی‌ها
شاخک‌ها: کوتاه، معمولاً سه‌بخشی، انتهای آن به یک زائده مویی (آریستا) ختم میشود.
شکل بدن: مقاوم‌تر، جمع‌وجورتر.
رگ‌بندی بال: پیشرفته‌تر، دارای رگ‌های کمتر، که پرواز بهتری را ممکن می‌سازد.
قطعات دهانی: معمولاً مناسب برای لیسیدن، بریدن یا مکیدن (مانند مگس خانگی و اسب‌مگس‌ها).
لاروها: معمولاً کرم‌مانند، بدون سر مشخص، در محیط‌های متنوعی مانند خاک، لاشه‌ها، گیاهان یا آب رشد می‌کنند.
شفیره: درون یک پوسته سخت (پوپاریوم).
نمونه‌ها
مگس خانگی (Muscidae) – تجزیه‌کننده زباله‌ها، ناقل بیماری.
اسب‌مگس‌ها (Tabanidae) – خون‌خوار، نیش دردناک.
مگس‌های لاشه‌خوار (Calliphoridae) – تجزیه‌کننده لاشه‌ها، کاربرد در جرم‌شناسی.
مگس‌های شکارچی (Asilidae) – حشرات دیگر را شکار می‌کنند.
مگس تسه‌تسه (Glossinidae) – ناقل بیماری خواب.
نقش‌های اکولوژیکی
بسیاری لاشه‌خوار هستند و به تجزیه مواد آلی کمک می‌کنند.
برخی گرده‌افشان مهم محسوب می‌شوند (مانند مگس‌های گلزار یا زنبورمانندها).
بسیاری شکارچی هستند و به کنترل جمعیت آفات کمک می‌کنند.
برخی ناقل بیماری‌های خطرناک مانند بیماری خواب آفریقایی هستند.
مشاوره رایگان حشره شناسی
09121979207
---
جدول مقایسه: نِماتوسِرا و براکیسِرا
| پشه ها | مگس ها | ویژگی |
| بلند و باریک و معمولا چند بندی(گاهی بیش از ۶ تا ۱۴ بند) | کوتاه و ضخیم معمولا سه بندی با آریستا (مو یا خار حسی) | شکل شاخک ها |
| بدن ظریف تر باریک تر و نرم تر | بدن محکمتر فشرده و عضلانی | اندازه و ساختار بدن |
| لارو با سر کامل و قطعات دهانی مشخص | لارو بدون سر واقعی( سر تحلیل رفته یا داخلی) | نوع لارو |
| بیشتر در آب گل و لای یا محیط های مرطوب | بیشتر در خاک، داخل گیاهان یا لاشه ها | زیستگاه لارو ها |
| رگبال ها منشعب تر و پیچیده تر | ساده تر با رگ های کمتر و اغلب ضخیم تر | رگبال ها |
| دگردیسی کامل | دگردیسی کامل | نوع دگردیسی |
| پرواز معمولا ضعیف تر و ناپایدار تر | پرواز قوی تر، سریع تر و کنترل شده | تحرک بزرگسالان |
| بیشتر گیاه خوار و شهدخوار یا خون خوار | غالبا گوشت خوار شکارگر یا تغذیه از مایعات(خون و شهد) | رفتار تغذیه ای بالغین |
| ساختار نسبتا ساده تر و بیشتر در محیط های مرطوب یافت میشود | دارای تنوع زیاد در شکل رفتار و بوم شناسی | تنوع و تطابق تکاملی |
| پشه کولکس پشه خاکی و پشه قارچی | مگس خانگی، مگس گوشت ،مگس اسبی، مگس سرکه | نمونه گونه ها |
مشاوره رایگان حشره شناسی
09121979207
---
نتیجه‌گیری
نِماتوسِرا گونه‌های ابتدایی‌تری هستند، شاخک‌های بلندی دارند، بدنشان ظریف است، لاروهایشان معمولاً در آب رشد می‌کنند، و بسیاری ناقل بیماری‌اند (مانند پشه‌ها).
براکیسِرا گونه‌های تکامل‌یافته‌تری هستند، شاخک‌های کوتاه و بدن‌های مقاوم دارند، نقش‌های اکولوژیکی متنوعی ایفا می‌کنند، از جمله شکارگری، تجزیه زباله‌ها و گرده‌افشانی.
مشاوره رایگان حشره شناسی
09121979207
هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.