ویروس چیست

ابتدا اینجا برای شما ویروس را تعریف می کنم ویروس ذره‌ای حاوی پروتئین و نوکلئیک اسید ذره انتقال اطلاعات ژنتیکی (DNA یا RNA) در اندازه های بین 30 تا 300 نانو متر که با انتقال ماده ژنتیکی خود سلول های گیاهی و جانوری و انسان را آلوده می کند.

کرونا ویروس

حالا که با ویروس آشنا شدید برای شما در مورد کرونا ویروس توضیح می دهم، کرونا ویروس ها به خاطر زایده های تاج (crown) مانندی که در زیر میکروسکوپ الکترونی دارند (قابل مشاهده در زیر میکروسکوپ الکترونی) به این نام معروف شده اند. ویروس دارای RNA با پولاریته مثبت است.

انواع کرونا ویروس ها

در ادامه شما را با انواع کرونا ویروس آشنا می کنم.

سارس (سندروم حاد تنفسی) در سال های 2002 و 2003، نشانگان تنفسی خاورمیانه (MERS)، کووید-19، کرونای انگلیسی (VUI-202012/01)، کرونای آفریقای جنوبی و گونه های  برزیلی (P1, P2)، کرونای هندی یا واریانت دلتا (B.1.617.2)

کووید -19 (منشاء، اپیدمی، نحوه انتقال، علائم، تشخیص، دوران کمون، درمان)

اولین مورد ابتلا به کووید-19 در شهر ووهان چین بوده که کارشناسان بهداشت منشاء آن را از خفاش ها یا پانگلین ها می دانند که به انسان انتقال پیدا کرده است.

همان طور که می دانید این ویروس از زمان شروع در مدت زمان کوتاهی هم گیری زیادی در سراسر دنیا داشت و جان بسیاری از انسان ها را گرفت و همچنین  چرخه اقتصادی جهان را مختل کرد، انتقال بیشتر این ویروس از طریق تنفس مستقیم یا زدن دست آلوده به صورت (تماس مستقیم با بینی، دهان یا چشم) می باشد، تشخیص دقیق بیماری از طریق تست PCR می باشد و علائم آن در افراد مختلف متفاوت و از بدون علائم و سرماخوردگی خفیف تا علائم حاد تنفسی می باشد، در بعضی موارد علائم گوارشی چون اسهال و استفراغ نیز  مشاهده می شود. با اینکه ویروس در ادرار و مدفوع مبتلایان مشاهده شده اما تا کنون هیچ گزارشی در مورد انتقال ویروس از طریق ادرار یا مدفوع ارائه نشده است اما باید در هنگام دست زدن به ظرف ادرار و مدفوع بیمار کرونایی حتما کاملا دست ها ضد عفونی شود. دوره کمون (نهفتگی) بیماری معمولا بین 2 روز تا 14 روز می باشد البته یک مورد 27 روزه نیز گزارش شده است.

متاسفانه تا کنون درمان کاملا قطعی و موثری برای بیماری وجود ندارد و فقط مراقبت و تامین اکسیژن به بهبودی می تواند کمک کند و در موارد شدید التهاب از آمپول دگزامتازون برای کاهش علائم التهابی استفاده می شود.

جهش های کرونا ویروس

قبل از اینکه موتاسیون های کرونا ویروس را توضیح دهم شما را با مفاهیمی چون: کدون و موتاسیون (جهش ژنی) آشنا می کنم؛ همان گونه که در مهندسی برای تبدیل اطلاعات از کد استفاده می شود در طبیعت نیز سنتز پروتئین ها بوسیله کدهای ژنتیکی سه حرفی یعنی کدون ها انجام می شود؛ و همچنین به هر تغییر در ساختار این کدون ها موتاسیون (جهش ژنی)  گفته می شود که باعث تغییر صفات موجود زنده می شود و انواع مختلف جایگزینی، حذف و جابجایی و مضاعف شدن دارد، ما در این جا به موتاسیون جایگزینی و حذف می پردازیم چون که در این بیماری مواردی که قابل اهمیت می باشند از این نوع هستند، در جایگزینی قسمتی از نوکلئیک اسید شکسته  و جدا شده و قسمت دیگری جای آن را می گیرد و در حذف قسمتی از جایگاه حذف می شود و دو قسمت کنار به هم می چسبند.

اولین جهش کرونا ویروس جهش D614G که از نوع جایگزینی می باشد که در اواخر ماه ژانویه 2020 در دانمارک، بریتانیا و ایرلند شمالی و جمهوری آفریقای جنوبی مشاهده شد که طی یک دوره چند ماهه جایگزین سویه مشاهده شده در چین شد و تا ژوئن 2020 شکل غالب ویروس در سطح جهان تبدیل شد که دارای عفونت و قدرت انتقال بالا تری به نسبت سویه قبل بود، یک مورد جهش یافته دیگر نیز در دانمارک مشاهده شده که گسترش زیادی نیافته است (تنها 12 نفر موارد ابتلای انسانی گزارش شده است).

کرونای انگلیسی یا واریانت آلفا (B.1.1.7)

این نوع جهش یافته که دارای شدت واگیر (قدرت انتقال) بیشتری نسبت به گونه های قبل می باشد در تاریخ 14 دسامبر 2020 توسط مقامات دولت انگلستان به سازمان جهانی بهداشت گزارش شد.

در نوع جهش یافته کرونا ویروس جهش های زیادی اتفاق افتاده که مهم ترین آن ها را بررسی می کنیم:

یکی از انواع این جهش ها که در کرونای آفریقایی هم وجود دارد جهش N501Y می باشد که مربوط به اتصال به گیرنده ویروس می باشد و دیگر جهش مرتبط با گیرنده P681H می باشد. جهش دیگر از نوع حذف می باشد (حذف جایگاه 69 و 70).

کرونای برزیلی یا واریانت گاما (p1 و p2) و آفریقایی یا واریانت بتا (B.1.351)

همه این گونه ها در اواخر ژانویه 2021 کشف شدند؛ در گونه برزیلی 17 جهش منحصر به فرد اتفاق افتاده است.

کرونای هندی یا واریانت دلتا (B.1.617.2)

این گونه در دسامبر 2020 در هند ظهور کرد و اولین مورد ابتلا در آمریکا در مارس 2021 بود.

این گونه سرعت انتقال بیشتری نسبت به گونه های قبل دارد و دارای علائم بالینی شدیدتری می باشد.

تاثیر واکسناسیون بر روی گونه های جهش یافته

متاسفانه هنوز اطلاعات دقیقی مبنی بر تاثیر واکسن ها بر روی واریانت دلتا وجود ندارد بنابراین بهتر است افرادی که واکسن را نیز دریافت کرده اند از ماسک استفاده نمایند.

وضعیت کرونا در کشور

بر اساس گزارشات خبرگزاری ایسنا اکنون در موج پنجم کرونا قرار داریم و اکثر  شهرستان ها در وضعیت قرمز قرار دارند و  در بین مبتلایان گونه دلتا مشاهده  شده است.

پیشگیری

چون هنوز تاثیر واکسن بر گونه دلتا مشخص نیست لازم است همه ی افراد حتی کسانی که واکسن دریافت کرده اند، اقدامات پیش گیرانه چون زدن ماسک، رعایت فاصله گذاری اجتماعی و ضدعفونی، را انجام دهند، در صورت داشتن بیمار کرونایی در منزل یا محل کار، حتما محل،  محوطه مشاعات ساختمان و وسیله نقلیه ای که بیمار با آن حمل شده توسط تیم متخصص ضدعفونی شود.

نویسنده: محمد خسروی برازجانی

 شرکت ورسا صنعت سبز با داشتن مجوز از دانشگاه علوم پزشکی ایران بابت ضدعفونی و گندزدایی آماده خدمت رسانی در زمینه ضدعفونی منازل، اماکن عمومی و صنعتی، وسایل نقلیه شخصی و عمومی به کلیه هموطنان، سازمان‌ها، اصناف، شرکت‌های خصوصی و دولتی و … می‌باشد.

منابع

1. درسنامه عفونی بخش ویروس شناسی فاطمه فلاح و همکاران
2. سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران
3. خبرگزاری دانشجویان ایران
4. سایت سازمان جهانی بهداشت (WHO)
5. سایت مرکز کنترل بیماری ها (CDC)
6. Neutralization of SARS-CoV-2 spike 69/70 deletion, E484K and N501Y variants by BNT162b2 vaccine-elicited sera, Xuping Xie  Et al
7. Risk related tospread of new SARS-CoV-2 variants of concernin the EU/EEA, 29 December 2020
8.  Rapid increase of a SARS-CoV-2 variant with multiple spike protein mutations observed in the United Kingdom, 29 December 2020
9. https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-incubation-period/